Voorlopige kadastrale grenzen, meten is weten.

Begin 1800 is men in Nederland begonnen een kadastrale administratie op te zetten. In die tijd begon men centraal nauwkeurig vast te leggen wie de eigenaar van een bepaald perceel grond was en wat de oppervlakte daarvan was. Dit gaf naast voordelen voor de overheid (fiscus wist precies bij wie belasting gehaald kon worden ), tevens rechtszekerheid voor de eigenaren van de grond en voor degenen die zaken met hen deden. Niet alleen kon in een openbaar register worden nagegaan wie de eigenaar was, maar tevens werd de gebeurtenis waardoor die persoon eigenaar was geworden eraan gekoppeld. Nu deze zaken met zekerheid konden worden vastgesteld / nagegaan, werd mede een basis gelegd voor de economie zoals we deze nu kennen. Doordat eigendom nauwkeurig werd geadministreerd konden geldverstrekkers veiliger geld uitlenen dan daarvoor het geval was: de eigenaar kon een zekerheidsrecht aan de geldverstrekker afgeven (hypotheekrecht), zodat deze zeker wist dat als er problemen kwamen hij als eerste de opbrengst van de grond (met gebouwen) kreeg om de schulden mee af te lossen. Dit leidde tot lagere renten, zodat degene die leende niet langer werd 'gewurgd' onder de financiële lasten en geld overhield om van te leven en te investeren.

Het kadaster is door de jaren heen steeds verder geautomatiseerd. Alle registers kunnen on-line digitaal worden ingezien, zodat in enkele seconden de opgevraagde gegevens eruit rollen. Ook het aanleveren van gegevens aan het kadaster door bijv. de notarissen is aanzienlijk versneld. Tot enkele jaren geleden werden de in te schrijven akten nog per koerier aan het kadaster toegezonden. Tegenwoordig worden ze per digitale snelweg aangeleverd door de notaris, zodat ze dezelfde dag nog kunnen worden verwerkt. En de vernieuwingen blijven doorgaan; helaas worden deze niet alleen ingegeven door verbetering maar ook door bezuinigingen.

Een van de nieuwste ontwikkelingen, die ik u niet wil onthouden, is de mogelijkheid tot het vormen van voorlopige kadastrale grenzen. Als u bijvoorbeeld een stukje grond aan uw buurman wenst over te dragen, kunt u samen een tekening maken en aan uw notaris doorgeven dat dit betreffende strookje in een akte dient te worden overgedragen. De notaris zal dan in zijn akte aangeven dat een gedeelte van een bepaald perceel is overgedragen. Als het kadaster de akte dan verwerkt, zal er daarna een afspraak met u en uw buurman worden gemaakt om de grond in te meten. Een medewerker van het kadaster (hoewel ivm besparingen wordt het steeds vaker aan een landmeetkundig bureau uitbesteed) zal dan op uw aanwijzingen de nieuwe grens vaststellen, en nieuwe kadastrale percelen vormen.

Nieuw is de mogelijkheid om de notaris alvast in het kadaster de (voorlopige) grens te laten vaststellen. Dit kan hij nadat hij daarvoor een cursus heeft gevolgd. Een van de voordelen van het vormen van een voorlopige grens is dat al direct een vrij nauwkeurige oppervlakte bekend is van het over te dragen perceelsgedeelte en tevens het definitieve nummer van het nieuwe perceel bekend is. Bijkomend voordeel is dat de grenzen ook ''vastgelegd'' kunnen worden, als aanwijzing in het veld moeilijk is. Als bijvoorbeeld een (bos)perceel moet worden verdeeld onder vier erfgenamen en ieder van hen moet een gelijk oppervlakte verkrijgen, terwijl het perceel geen rechte vorm heeft, wordt het natuurlijk lastig aanwijzen in het veld.

Als de voorlopige grenzen zijn vastgelegd zijn ook de coördinaten waarmee het kadaster werkt bekend. Omdat de gegevens natuurlijk nog wel officieel gecontroleerd moeten worden zal de landmeter alsnog met partijen het veld ingaan om de voorlopige grenzen te verifiëren. In het voorbeeld van de vier erfgenamen zal het er dan op neerkomen dat de landmeter de coördinaten in uit de voorlopige aanwijzingkan gebruiken om de betrokken partijen te laten zien waar deze in het veld zijn gelegen en om daar een markering aan te brengen.

Het laten vaststellen van de voorlopige grenzen met verificatie achteraf is goedkoper dan het perceel achteraf (na notariële overdracht) te laten inmeten. Echter, het is op dit moment nog goedkoper om nog voor de overdracht van de grond de landmeter langs te laten komen (het vooraf inmeten). Dit scheelt honderden euro's (reden van dit prijsverschil is dat het kadaster inmeting vooraf wil stimuleren). Nadeel van inmeten vooraf is dat hier redelijk wat tijd overheen gaat, zodat de grondoverdracht pas kan plaatsvinden nadat de landmeter is langs geweest en de percelen heeft gevormd.

Indien u op enig moment een stuk(je) grond wenst aan- of te verkopen, is het verstandig om van tevoren even in overleg met uw notaris te treden. Deze kan u dan - aan de hand van uw specifieke situatie en wensen - adviseren wat voor u de best te bewandelen route is.